Tokat, Orta Karadeniz Bölgesi’nde 600 bin nüfusuyla önemli bir tarım şehrimiz. Ekonomisinin temel yapı taşını ise tarım sektörü oluşturuyor. Tokat’ta, geçit kuşağı iklimi olarak adlandırılan üç farklı iklim yapısına sahip olan, 185 metre ile 2200 metre arasında değişen tarım arazilerinde narenciye haricinde ülkemizde yetiştirilen her çeşit sebze ve meyve yetiştirilebiliyor. Beş farklı agro-ekolojik yapıya sahip ovaları; ürün çeşitliliğine, ikinci ürün ve kışlık sebze yetiştiriciliğine imkan tanıyor. Büyük ölçüde sulanabilmekte olan ovalarında 2019 yılında; toplam 80 ürün çeşidi ile yaklaşık 3,1 milyon ton bitkisel üretim gerçekleştiriliyor. Üretilen 80 çeşit ürünün her yıl yaklaşık 40 adeti üretim miktarı açısından ülke içinde ilk on sırada yer alıyor. Yetiştirilen ürünler ve bu ürünlerden elde edilen gıda ürünleri arasında ayrıca Tokat Narince Salamura Asma Yaprağı, Erbaa Narince Bağ Yaprağı, Zile Pekmezi ve Kömesi, Turhal Yoğurtmacı, Niksar Cevizi gibi coğrafi işaretli ürünler de yer alıyor.
Tokat ilinin bereketli topraklarında yetiştirilen yaş sebze ve meyve ürünlerinden kadın emeği ile üretimi yapılan yöresel gıda ürünlerinin piyasada hak ettiği değeri almasını sağlamak, gizli kadın emeğinin ekonomik hayata katılımını sağlayarak kayıt altına almak, yöresel gıda ürünlerinin gıda güvenliğine uygun üretimini yaparak ürün standartlarını yükseltmek, üretici kadınların becerisini teknoloji ile buluşturmak ve gıda ürünlerinin üretim süresini yılın tamamına yaymak amacıyla Tokat Valiliği öncülüğünde ve Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Tokat Yatırım Destek Ofisi rehberliğinde “Kadının Gücü, Tokat’ın Gücü Projesi” geliştirilerek uygulamaya konuldu.
2020 yılının Mayıs ayı itibariyle Tokat’ın tüm ilçelerinde 15 kadın girişimi ve üretim işletme kooperatifleri, resmi olarak hayata geçirildi. Kadın girişimi ve üretim işletme kooperatifleri aracılığıyla yaklaşık 100 kadının ekonomik hayata katılması sağlandı. “Kadının Gücü, Tokat’ın Gücü Projesi” kapsamında Tokat’ta kurulan 15 kadın girişimi üretimi ve işletme kooperatifinin imalathanelerini kurulup, gıda güvenliği standartlarına uygun ve örgütlü bir şekilde üretim yapılarak ürünlerinin ulusal ve uluslararası pazarlanması sağlanıyor.
Tüm kadın girişimi ve üretim işletme kooperatifleri, piyasa taleplerine göre yufka, çorbalık erişte, ev eriştesi gibi unlu mamul üretme planlarının yanı sıra yaz döneminde üretip yıl için de pazarlayabilecekleri salamura yaprak, köme, pekmez, tatlı tarhana, kuşburnu ve kızılcık marmelatı, madımak konservesi, meyve kurusu, reçel çeşitleri çorbalık toz ve konserve tarhana gibi Tokat yöresel gıda ürünlerin imalatını yaparak Türkiye’nin dört bir köşesine ulaştırıyorlar.
Bu 15 kadın kooperatifinin üretmiş oldukları ürünleri www.tokatkadinkooperatifleri.com, Trendyol, N11 ve Hepsiburada internet siteleri üzerinden satın alabilirsiniz.
Tokat Kadın Kooperatifi’nden bazı ürünler
Salamura yaprak: Tokat Narince yaprağı, coğrafi işaretli ürünler kategorisinde bulunuyor. Yapraklar; tüysüz, ince, damarsız ve çabuk pişiyor.
Ceviz: Tokat Niksar cevizi, coğrafi işaretli ürünler kategorisinde bulunuyor. İnce kabuk , yağlı ve besin değeri yüksektir.
Domates salçası: Tokat’ta, mevsiminde yetiştirilen domatesler toplanarak kadın kooperatifleri tarafından geleneksel yöntemlerle salça üretimi yapılıyor. Domates salçaları, herhangi bir renklendirici, koruyucu katkı vs. İlave edilmeden üretiliyor. Salçalarda sadece domates ve tuz bulunuyor.
Üzüm pekmezi: Yörede yetişen Narince bağlarının üzümleri Tokat Kadın Kooperatifleri tarafından özenle toplanıyor. Pekmez üretiminde hiçbir katkı maddesi kullanılmıyor ve sadece üzümden elde ediliyor. Geleneksel yöntemlerle pekmez üretimi yapılıyor.
Kuşburnu pekmezi: Tokat coğrafyasında yetişen kuşburnuların en güzelleri, Tokat Kadın Kooperatifleri tarafından tek tek itina ile toplanıyor. Pekmez üretiminde geleneksel yöntemler kullanılıyor. Pekmezde şeker kullanılmıyor ve üzüm suyu ile tatlandırılıyor.
Sade erişte: Bol yumurtalı hamurlar, hijyenik şartlarda Tokat Kadın Kooperatifleri kadınları tarafından yoğruluhor ve geleneksel olarak açılıp pişirilip ve elde kesiliyor.
Sebzeli erişte: Kooperatif kadınları tarafından hijyenik şartlarda yoğrulan hamurlar, bol miktarda havuç, kırmızı pancar, ıspanak vb. sebzeler katılarak yoğruluyor. Geleneksel olarak açılıp pişirilip ve elde kesiliyor.
Kuru fasulye: Fasulyeler, Tokat Kadın Kooperatifleri tarafından Tokat topraklarında yetiştiriliyor. Kuru fasulyeler, besin değeri yüksek olmakla birlikte çabuk pişiyor ve kabuk atmıyor.